Καθώς εντείνεται η κλιματική αλλαγή, οι περιοχές παγκοσμίως αντιμετωπίζουν όλο και πιο σοβαρές πυρκαγιές, γεγονός που υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για καινοτόμες λύσεις. Η τεχνολογία έχει καταστεί κρίσιμη στρατηγική στην πρόληψη, ανίχνευση και διαχείριση των πυρκαγιών, ιδίως σε περιοχές όπου οι πυρκαγιές αποτελούν επαναλαμβανόμενη απειλή, όπως η Ελλάδα.
Δορυφορικές εικόνες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, χαρτογράφηση GIS, μοντέλα πρόβλεψης, προηγμένη οικολογική παρακολούθηση και ρομποτική: τα νέα όπλα για την πρόληψη και διαχείριση των πυρκαγιών.
Συστήματα έγκαιρης ανίχνευσης
- Δορυφορικές εικόνες: Οι δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης, όπως τα δεδομένα από τον δορυφόρο Sentinel-2 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των πυρκαγιών. Το 2023, οι δορυφόροι εντόπισαν χιλιάδες ενεργές εστίες πυρκαγιάς σε παγκόσμιο επίπεδο, επιτρέποντας την έγκαιρη επέμβαση. Η τεχνολογία αυτή προσφέρει ολοκληρωμένη παρακολούθηση της εξάπλωσης των πυρκαγιών σε πραγματικό χρόνο, βοηθώντας τις αρχές να διαχειριστούν και να περιορίσουν τις πυρκαγιές. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών τον Αύγουστο του 2024 κοντά στην Αθήνα, τα δορυφορικά δεδομένα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ανίχνευση και αντιμετώπιση της πυρκαγιάς (ESA).
- Μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAV): είναι ανεκτίμητα για τις επιχειρήσεις πυρόσβεσης. Στις πρόσφατες πυρκαγιές στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη παρακολούθησαν δυσπρόσιτες περιοχές, ανιχνεύοντας υπογραφές θερμότητας αόρατες με γυμνό μάτι. Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει την έγκαιρη στόχευση των αναζωπυρώσεων, ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές (IMV Europe, DroneSense Blog, StateTech Magazine).
Παρακολούθηση και εντοπισμός σε πραγματικό χρόνο.
- Πρόβλεψη κινδύνου πυρκαγιάς: Τα συστήματα αυτά κατηγοριοποιούν τα επίπεδα κινδύνου πυρκαγιάς από χαμηλά έως ακραία. Χρησιμοποιώντας ιστορικά δεδομένα και δείκτες όπως ο Δείκτης Καιρού Πυρκαγιάς (FWI), οι αρχές μπορούν να προβλέψουν τις πυρκαγιές, να βελτιώσουν τις έγκαιρες προειδοποιήσεις και να βελτιστοποιήσουν την ανάπτυξη πόρων (EFFIS - Πρόβλεψη κινδύνου πυρκαγιάς).
- Συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών (GIS): Η τεχνολογία ΓΣΠ ενσωματώνει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, συμπεριλαμβανομένων δορυφορικών εικόνων, μετεωρολογικών και τοπογραφικών πληροφοριών, για τη δημιουργία δυναμικών χαρτών των περιοχών που έχουν πληγεί από πυρκαγιά. Στην Ελλάδα, τα ΓΣΠ ήταν απαραίτητα κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών του 2023, παρέχοντας λεπτομερείς, ενημερωμένους χάρτες που βοήθησαν τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης να αναπτύξουν αποτελεσματικά τους πόρους και να προβλέψουν την κίνηση της πυρκαγιάς (StoryMaps).
Βελτιωμένη αντίδραση και διαχείριση
- Προβλεπτική ανάλυση: Χρησιμοποιώντας αλγόριθμους μηχανικής μάθησης και εκτεταμένα ιστορικά δεδομένα πυρκαγιών, η προγνωστική ανάλυση βοηθά στον εντοπισμό περιοχών υψηλού κινδύνου πριν από την έναρξη πυρκαγιών. Αυτό επιτρέπει στις αρχές να εστιάσουν τους πόρους σε προληπτικά μέτρα, όπως η διαχείριση της βλάστησης και οι ελεγχόμενες καύσεις.
- Ρομποτική πυρόσβεσης: Πυροσβεστικά ρομπότ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεταμορφώνουν τη διαχείριση των πυρκαγιών εκτελώντας καθήκοντα που είναι πολύ επικίνδυνα για τους πυροσβέστες. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη με αισθητήρες και κανόνια νερού βοηθούν στον έλεγχο των πυρκαγιών και στη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, ενώ ένας διαφορετικός τύπος μη επανδρωμένου αεροσκάφους βοηθά με τη ρίψη νερού ή επιβραδυντικών πυρκαγιάς σε δυσπρόσιτες περιοχές. Η τεχνολογία αυτή έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε πρόσφατες πυρκαγιές στις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Μεσόγειο. (Amazon).
Καθώς οι πυρκαγιές γίνονται όλο και πιο συχνές και σοβαρές, οι συνεχείς επενδύσεις σε τεχνολογικές εξελίξεις είναι απαραίτητες. Ενώ το αρχικό κόστος της ανάπτυξης αυτών των προηγμένων τεχνολογιών μπορεί να φαίνεται σημαντικό, τα μακροπρόθεσμα οφέλη από την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης ζωής και περιουσίας αντισταθμίζουν κατά πολύ την οικονομική επιβάρυνση. Πέρα από τις όποιες πιθανές ηθικές ανησυχίες, το κόστος της αποκατάστασης των κατεστραμμένων οικοσυστημάτων, των διαταραγμένων οικονομιών και της δημόσιας υγείας από την καταστροφή από τις πυρκαγιές θα ξεπεράσει κατά πολύ τις επενδύσεις στην πρόληψη. Στο πλαίσιο αυτό, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα πρέπει να υπερισχύει των βραχυπρόθεσμων οικονομικών εκτιμήσεων για το μέλλον τόσο της οικονομίας όσο και του πλανήτη.
Η ενσωμάτωση των δορυφορικών εικόνων, των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, της χαρτογράφησης GIS και της ρομποτικής σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής στη διαχείριση των πυρκαγιών. Οι μελλοντικές καινοτομίες, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων πρόβλεψης με βάση την τεχνητή νοημοσύνη και της προηγμένης οικολογικής παρακολούθησης, θα είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της κλιμακούμενης απειλής των πυρκαγιών. Η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών θα ενισχύσει την παγκόσμια ανθεκτικότητα, θα προστατεύσει καλύτερα τις κοινότητες, τα τοπία και τα οικοσυστήματα και θα μετριάσει τις καταστροφικές επιπτώσεις των πυρκαγιών.
Comments