Τι σημαίνει η παραγωγή τροφίμων για την κλιματική αλλαγή;
Όταν ακούμε κλιματική αλλαγή, αυτομάτως οι πρώτες μας σκέψεις αφορούν τις εκπομπές άνθρακα και την ενέργεια. O περισσότερος λόγος σήμερα όσον αφορά τις λύσεις που χρειαζόμαστε για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής γίνεται για τη μεταστροφή σε καθαρότερες μορφές ενέργειας. Προφανώς η προσέγγιση αυτή στο μεγαλύτερο βαθμό είναι πολύ ορθή εφόσον ξέρουμε ότι μεγάλο μέρος των εκπομπών άνθρακα όντως οφείλονται στην παραγωγή και χρήση ενέργειας. Όμως, δεν είναι η μόνη πηγή του προβλήματος… Μέχρι στιγμής ελάχιστη προσοχή έχει δοθεί στο πώς η διατροφή μας και η παραγωγή τροφίμων συμβάλει στην επιβάρυνση της ατμόσφαιρας σε αέρια του θερμοκηπίου, σε γενικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα και εν τέλει στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.
Η παραγωγή τροφίμων συμβάλλει περίπου στο 26% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG), γεγονός που δείχνει τον πολύ μεγάλο αντίκτυπο που έχει η διατροφή μας στο περιβάλλον καθώς και τη συνεισφορά της στην κλιματική αλλαγή. Γενικά, το αποτύπωμα των τροφίμων σε αέρια θερμοκηπίου οφείλεται και εντοπίζεται σε όλα τα στάδια της παραγωγικής και εφοδιαστικής αλυσίδας, από τις διαδικασίες εκμετάλλευσης γης και την καλλιέργεια (ή εκτροφή), μέχρι την επεξεργασία, συσκευασία και διανομή των τροφίμων. Εκτός όμως από τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, όλα τα επιμέρους στάδια παραγωγής και διανομής τροφίμων έχουν και άλλες συνακόλουθες επιπτώσεις όπως η αυξημένη (έως σπάταλη) κατανάλωση νερού και ενέργειας, η χρήση/εκμετάλλευση γης, η διαφυγή άλλων ρυπαντών, κ.α.
Το τρίπτυχο “Τροφή”, “Ενέργεια”, “Νερό” αποτελεί τον “ακρογωνιαίο λίθο” της Βιώσιμης Ανάπτυξής σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει αυξηθεί και έχει αποκτήσει περισσότερο πλούτο, η ζήτηση και για τα τρία έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία 100 χρόνια. Ταυτόχρονα και τα τρία συνδέονται μεταξύ τους, διότι για να παραχθούν τρόφιμα χρειάζεται νερό και ενέργεια, για να παραχθεί ενέργεια απαιτούνται επίσης υδάτινοι πόροι, ενώ τέλος η αγροτική παραγωγή μπορεί να αποτελέσει πηγή ενέργειας.
Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον είναι να εξασφαλίσουμε ότι παράλληλα με την ανάπτυξη και τις λύσεις που θα επιδιωχθούν για την προσαρμογή και το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, όλοι οι άνθρωποι θα έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα πλούσια σε θρεπτική αξία τα οποία όμως θα παράγονται με τρόπο βιώσιμο.
Είναι μάλλον αδιαμφισβήτητο πλέον ότι για την επίτευξη των στόχων της κλιματικής αλλαγής απαιτείται αφενός αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών και μεταστροφή προς τρόφιμα χαμηλής επιβάρυνσης αερίων, αφετέρου εφαρμογή λύσεων κατά την παραγωγή των τροφίμων για τη μείωση ή το μηδενισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Πέρα όμως από τα αέρια που θα πρέπει να μηδενισθούν ή έστω να μειωθούν, οι αλλαγές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη συνολικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και τους λοιπούς παράπλευρους παράγοντες, όπως η ανάγκη σε νερό, σε εκτάσεις γης, στην παραγωγή δευτερευόντων ρυπαντών και τη διάχυσή τους στο περιβάλλον .
Ίσως τα πράγματα να είναι ευκολότερα στις λιγότερο ανεπτυγμένες ή τις υποσιτιζόμενες χώρες του πλανήτη. Αλλά στις δυτικές κοινωνίες η μεταστροφή των συνηθειών προς πιο “πράσινα” τρόφιμα θα απαιτήσει τεράστιες επενδύσεις και μέτρα εκπαίδευσης των ατόμων. Θα προλάβουμε μέχρι το 2050;
Μπορείτε να δείτε ολόκληρο το άρθρο στο: https://www.powergame.gr/scripta-manent/313880/ti-tha-trome-kai-ti-simainei-afto-gia-tin-klimatiki-allagi/